Qui trình điều trị viêm quanh cuống phức tạp nhiều hơn so với tổn thương bệnh lý khác ở răng. Không những thế, tổn thương vùng cuống răng còn gặp nhiều biến chứng phức tạp khác.

Do vậy, việc chẩn đoán, đặc biệt là việc điều trị nội nha phải được tuân thủ các nguyên tắc một cách nghiêm ngặt mới có thể đem lại sự phát triển sinh lý bình thường của vùng cuống răng, phục hồi lại chức năng ăn nhai và thẩm mỹ của răng sau điều trị mà không có biểu hiện bệnh lý trên lâm sàng.

Biến chứng của viêm quanh cuống

Nhiều nghiên cứu về các ổ nhiễm khuẩn ở răng miệng có ảnh hưởng tới một số bệnh toàn thân của nhiều tác giả trên thế giới đều có kết luận thống nhất, mọi răng chết tuỷ, kể cả ống tuỷ được hàn tốt hay không tốt đều có thể là ổ nhiễm.

Khi những răng bị tổn thương vùng cuống, nếu không được điều trị kịp thời và đúng phương pháp thì có thể gây nhiều biến chứng phức tạp ảnh hưởng không nhỏ tới sức khoẻ người bệnh.

Đối với viêm quanh cuống cấp và bán cấp, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách thì có thể dẫn tới viêm mô tế bào hay viêm tấy lan toả sang miệng. Đây là biến chứng nặng, phức tạp trong quá trình điều trị.

Biến chứng viêm hạch hoặc gây áp-xe hạch tương ứng răng tổn thương. Ngoài ra, bệnh viêm quanh cuống còn có thể gây những biến chứng toàn thân như: viêm nội tâm mạc, viêm thận, viêm khớp, sốt kéo dài, giãn đồng tử...   

Mục đích và nguyên tắc điều trị

Mục đích điều trị:

Làm cho răng bị tổn thương quanh cuống có thể được chấp nhận về mặt sinh học, nghĩa là sau khi điều trị hàn ống tuỷ bằng bột dẻo không độc hoặc cắt cuống mà vẫn đảm bảo được chức phận ăn nhai, thẩm mỹ và không có biểu hiện dấu hiệu bệnh lý trên lâm sàng.

Nguyên tắc chung:

- Phải xác định mức độ tổn thương cuống răng để có kế hoạch điều trị phù hợp và kịp thời.

- Phải chuẩn bị tốt ống tuỷ bằng phương pháp hoá học và cơ học để ống tuỷ tiếp nhận chất hàn.

- Loại bỏ toàn bộ tổ chức hoại tử, vi khuẩn, độc tố vi khuẩn, những yếu tố kích thích khác có trong ống tuỷ và tổ chức cuống tạo điều kiện cho tổ chức cuống hồi phục sau điều trị.

- Trong quá trình điều trị phải đảm bảo vô trùng và không gây bội nhiễm thêm tổ chức vùng cuống hoặc đưa các bệnh khác vào cơ thể người bệnh như viêm gan B, HIV/AIDS.

- Chất hàn phải là chất trơ, kkhông gây kích thích có hại mà có khả năng kích thích tổ chức vùng cuống tái tạo và hồi phục.

- Chất hàn phải dễ bảo quản, dễ sử dụng, có tính cản quang để có thể kiểm tra và theo dõi kết quả sau khi hàn ống tuỷ.  

- Hàn ống tuỷ phải tới đường ranh giới xương ngà.

- Trước và sau khi điều trị phải chụp phim răng tại chỗ để xác định chiều dài ống tuỷ, số lượng ống tuỷ và để kiểm tra đánh giá kết quả điều trị.

Chỉ định điều trị và chống chỉ định điều trị

Chỉ định điều trị bảo tồn răng :

- Những răng còn khả năng để phục hồi lại chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.

- Những răng có ống tuỷ thông và chân răng không dị dạng.

- Bệnh nhân có điều kiện đi lại và đồng ý để điều trị bảo tồn răng.

- Những răng tổn thương không phải là nguyên nhân của các bệnh toàn thân như viêm nội tam mạc, viêm khớp, viêm thận...

- Bệnh nhân không bị viêm quanh răng ở giai đoạn cuối

Chống chỉ định điều trị :

- Nếu răng cần điều trị là nguyên nhân của các bệnh toàn thân và tại chỗ như: Cốt tuỷ viêm xương hàm, nhiễm trùng huyết, viêm thận, viêm khớp...

- Bệnh nhân đang có các bệnh toàn thân cấp tính như: sốt, tâm thần...

- Những bệnh nhân tuổi cao, bệnh nhân không có điều kiện đi lại hay bệnh nhân không muốn điều trị.

- Những răng làm cản trở cho việc làm răng giả.

Phương pháp điều trị

Đối với những răng bị tổn thương viêm quanh cuống cấp, bán cấp, nếu điều kiện cho phép thì dùng khoan trụ hay tròn, mở thông buồng tuỷ, giảm áp lực khí và dịch có trong buồng tủy để giảm đau và có tác dụng như trích dẫn lưu.

Bên cạnh đó, cho bệnh nhân dùng kháng sinh có tác dụng với vi khuẩn yếm khí và Gram (-), kết hợp với giảm đau, sinh tố. Sau khi hết sưng đau, ta tiến hành điều trị như các bước của tủy  hoại  tử.

Đối với răng viêm quanh cuống cấp, bán cấp do chấn thương thì cần phải cố định răng bằng chỉ thép hoặc máng nhựa. Sau đó theo dõi tuỷ xem còn sống hay đã chết bằng cách thử nóng, lạnh, ngưỡng kích thích điện, nếu tuỷ chết phải điều trị tuỷ.

Đối với những răng viêm quanh cuống mạn, viêm quanh cuống cấp và bán cấp, sau  khi đã điều trị kháng sinh, các bước điều trị giống như điều trị tuỷ hoại tử như: mở buồng tuỷ, nong rửa ống tuỷ, đặt thuốc sát khuẩn CPC, TF, hàn ống tuỷ, phục hồi thân răng. Chỉ riêng có viêm quanh cuống mạn tính, việc điều trị cần được theo dõi nhiều tháng đối với sự liền xương ở tổn thương cuống răng hoặc kết hợp phẫu thuật cắt cuống ngay sau điều trị nội nha.